Af en toe moet je iets, of soms veel, veranderen om niet al teveel sleurmatig bezig te zijn. Dan verlies je mogelijk het oog en de nodige aandacht voor interessante zaken.
Om te beginnen heb ik besloten om deze keer geen twee jaren in één verhaal te proppen. Het jaar 1917 blijkt achteraf op zichzelf al lang en interessant genoeg voor één verhaal.
En daar waar ik er in het niet zo verre verleden al eens –kwalijke- opmerkingen over maakte, dat digitale registers begónnen met de alfabetische tafel, daar waar ze normaliter aan het eind daarvan zouden moeten verschijnen, ga ik daar toch opvolging aan geven. Voor de broodnodige verandering, maar voor deze ene keer weet ik dan ook al van tevoren welke akten er op mijn pad zullen komen en kan daar dan wellicht beter op inspelen. Dus nu al de alfabetische tafel al van 1917.
36 Overledenen, slechts eentje meer als in 1916.
Ik heb er nog nooit een goede verklaring voor kunnen vinden en er is ook nog nooit iemand geweest die me die verklaring heeft kunnen aanreiken.
Zeker niet voor de eerste keer vraag ik me wederom af hoe het toch mogelijk was dat een 2e getuige op een akte van overlijden (Akte no.3), in dit geval over het overlijden van Johanna van der Eijk op 7 januari 1917, in staat is om op de direct daaropvolgende akte (Akte no.4) 1e getuige te zijn, als gevolg van het overlijden van zijn eigen dochter Wilhelmina van Dooren. Overigens ook op 7 januari 1917.
Beide aangiften vinden plaats op dezelfde dag en bij mogelijk gebrek aan een tweede getuige op de eerste akte van overlijden (no.3) zou de gemeente secretaris aan Petrus van Dooren hebben kunnen vragen of hij getuige zou willen zijn. Zou Petrus van Dooren géén intens verdriet hebben ondervonden, als gevolg van het overlijden van zijn 11 maanden oude dochtertje, dan kan ik me wel voorstellen dat hij ‘ja’ heeft gezegd en met moeite zijn handtekening onder die eerste akte heeft kunnen zetten.
Maar … hij IS daar –alléén maar, zou je mogen veronderstellen- om wettelijk verplicht aangifte te komen doen van het overlijden van zijn dochter … Nou ja, ik heb er geen woorden voor.
Negen (meest dezelfde) artikelen staan er in de kranten van 1820, althans over Dreumel:
Elf Tijdschriften berichten (meest hetzelfde) in 1820 over Dreumel:
Google boeken, Dreumel in 1820:
Vanwaar al deze commotie, speciaal over 1820.
Nou, dat komt omdat Aaldert de Kleijn toen in Dreumel werd geboren. Op 21-09-1820.
En hij overleed er ook, op 21 maart 1917, maar liefst 96 jaren later.
En wat gebeurde er zoal in Dreumel in het jaar waarin hij overleed, 1917? Een greep uit …
Al met al heb ik heel wat meer tijd en websiteruimte aan deze overledene besteed dan ik aanvankelijk van plan was. Maar als je dan al die berichten in de kranten voorbij ziet komen, dan is het moeilijk om ermee te stoppen en dus heb ik de berichten in 1917 bijna allemaal maar weer gegeven.
Bovendien zijn er niet zo heel veel Dreumelnaren die 96 worden voor ze komen te overlijden. Vandaar deze speciale aandacht. Aaldert heeft heel wat mee gemaakt tussen 1820 en 1917.
Daar komt nog bij dat het best aardig is te kunnen lezen wat de kranten belangrijk genoeg vonden om over Dreumel te schrijven.
Precies één hele eeuw geleden !!
Onderstaand de akte van overlijden van Jan Liefkens, die in Dreumel op 16 juni overlijdt. Er wordt uitdrukkelijk bij vermeld dat Jan Liefkens ‘alhier’, dus in Dreumel, werd geboren. 81 jaar geleden.
Weliswaar is het uiterst simpel om deze akte toe te voegen aan zijn persoonlijk dossier, maar in datzelfde dossier ontbreekt … zijn akte van geboorte. Dat is heel vreemd, want in alle persoonlijke dossiers zitten (digitale) geboorteakten, als personen in Dreumel werden geboren. Er zit al wel een trouwakte in zijn dossier en gelukkig nog uit een periode, waarin op de trouwakte zelf werd omschreven waar en wanneer bruidegom en bruid werden geboren. Jan Liefkens trouwt op 20 mei 1874 met Maria de Vree en de gegevens over hun geboorten worden daar als volgt op vermeld:
Er blijkt geen akte van geboorte te zijn van de bruidegom, maar wel een akte van BEKENDHEID. Wat is een akte van bekendheid : Wikipedia weer:
Een akte van bekendheid is een akte waarin twee of meer personen voor een notaris of een vrederechter naar waarheid verklaren dat een bepaald feit of de hoedanigheid van een persoon algemeen bekend is. Het is aldus een akte waarbij de algemene bekendheid van een feit wordt bevestigd.
Dit is die akte van bekendheid, die ik vond tussen de huwelijksbijlagen. (Nr. 4353 ... best veel !!)
Voor de leesbaarheid zal ik proberen de tekst hier nogmaals weer te geven (rode tekst=onduidelijk):
Jan Liefkens' geboorte werd dus niet aangegeven/geregistreerd in het Dreumels geboorteregister en is dus ook niet te vinden tussen de wèl-geregistreerde akten:
Jan Liefkens'geboorte had aktenummer 11 of 12 (▲) moeten zijn.
En dan had hij op onderstaande 'Alphabetische' tafel bijgeschreven moeten worden (▼).
En het totaal in dat jaar geborenen had met één verhoogd moeten worden, dus in totaal 35 en het totaal aantal kinderen van het mannelijk geslacht ► 19.
Voor zover ik me kan herinneren is dit de allereerste keer dat ik een ‘akte van bekendheid’ onder ogen krijg. Hetgeen dus wil zeggen dat zowel de vader van Jan Liefkens, die, niet geheel toevallig, ook Jan Liefkens heette, en zijn vrouw Theodora van der Eijk, beiden nagelaten hebben de geboorte van hun zoon aan te gaan geven. Het (o.a.) aangeven van een kind is een wettelijke verplichting, ook al erg lang bekend in 1917. Ik ken de omstandigheden uiteraard niet waardoor dat werd nagelaten, maar er moet (m.i.) een ingrijpende oorzaak zijn geweest waardoor die aangifte erbij in is geschoten. Zou Dreumel destijds dan toch al zo groot zijn geweest, dat een gemeente secretaris niet –ook niet via,via- wist van vrijwel alle geboorten? Helaas kan ik geen bewonersaantal vinden over het jaar 1836.
Ik blijf het trouwens een gewèldige prestatie vinden dat de personen, zoals vermeld op de akte van bekendheid, zich in 1874 nog -'als de dag van gisteren'- exact weten te herinneren dat Jan Liefkens op 12 april 1836, 38 jaren eerder, werd geboren. Maar wellicht had er wel iemand tóch een notitie van gemaakt en heel lang bewaard, in tegenstelling tot de gemeentelijk secretaris!
Wilhelmina Luijpen overlijdt in Dreumel op 16 juli 1917. Terwijl ik deze akte toevoeg aan haar persoonlijk dossier, zie ik dat in datzelfde dossier nog een Word document staat opgeslagen. Ooit, gedurende mijn Ouwe Koeien & Tremele periode, heb ik een verhaal geschreven over haar man Willem van Sommeren. Hieronder dat verhaal in *.PDF formaat, mocht u het willen lezen.
 | Gekrenkte geestvermogens.pdf (4.04MB) |
| Gekrenkte geestvermogens.pdf (4.04MB) |
Christiaan Sas overlijdt te Dreumel op 6 augustus 1917. Helaas al na slechts 17 maanden geleefd te hebben. En dan doet zich plots een dilemma gelden. Christiaan blijkt geen vader te hebben, althans niet eentje die getrouwd is met zijn moeder, Petronella Sas. Ik heb ook al geen geboorteakte van Christiaan, omdat hij nà 1912 werd geboren (waar nog geen digitale akten van openbaar zijn), en kan en moet dus nu pas een persoonlijk dossier voor hem aanmaken, waarin dan slechts deze akte van overlijden opgeslagen moet worden.
Maar als in het algemeen een kind dat nog niet getrouwd is komt te overlijden, dan wordt diezelfde overlijdensakte, althans dat is traditioneel, ook opgeslagen in de persoonlijke dossiers van de beide ouders. Nou, één ouder is er al niet, dus kan deze akte alleen nog maar in het persoonlijk dossier van Petronella Sas opgeslagen worden. Maar ja …
Ik heb twee dossiers/dames Sas die Petronella heten en omdat op de akte van overlijden geen tweede voornaam van de moeder wordt vermeld, weet ik niet welke Petronella ik nu moet kiezen.
Petronella Johanna wordt geboren op 13 mei 1900, en is derhalve 17 als Christiaan overlijdt, of ze nu de moeder van hem is of niet.
Petronella Theodora wordt geboren op 22 september 1896, en is derhalve 20 jaar oud als Christiaan overlijdt, of ze nu de moeder is of niet.
Petronella Theodora echter, in tegenstelling tot Petronella Johanna die niet (althans in Dreumel) trouwt, trouwt, in Dreumel, op 22 mei 1923. Zou zij de moeder geweest zijn, dan zou je mogen verwachten dat haar kersverse echtgenoot, Nicolaas Hendrikus de Rijk, op deze huwelijksakte laat vermelden dat hij het kind, Christiaan dus, erkend. Maar dat wordt op deze trouwakte nergens vermeld.
Dus heb ik besloten om toch Petronella Johanna moeder te laten zijn van haar overleden zoon Christiaan.
(Ik merk voor de zeer goede orde nog graag een keer op dat ik de akten van overlijden inmiddels zelf zodanig aangepast heb, dat ze de breedte van een (web-)pagina vullen en niet, als ik ze niet zou aanpassen, slechts een linker of rechter helft).
Zo ook deze akte van overlijden van wéér een levenloos kind, deze keer een meisje, van vader Arnoldus Lambertus Kusters en moeder Johanna van Lent. Het is hun VIERDE levenloos geboren kind. Van hun tot nu toe (1917) 9 in totaal geboren kinderen.
Wat nog wel opmerkelijk opvallend is dat er weer geen relatie wordt aangegeven tussen de aangever, immers de vader, en de overleden persoon. Dat was trouwens op de akten van overlijden van de andere drie levenloze kinderen ook al zo. Alsof je ineens de vader niet meer bent, als je kind zeer onverhoopt niet levend ter wereld komt.
Gerarda Maria van Zon, officieel overigens geboren met de voornamen Grada Maria, overlijdt op 25 juli 1917. In Druten. Zó werden de akten van Druten ingescant. Waarom zo scheef ??
 | Erg opmerkelijk is toch wel dat er tussen haar overlijden (25-07-1917) en de inschrijving in het register van overlijden in Dreumel (05-10-1917) maar liefst … 72 ... dagen zitten.
Ik weet niet precies hoe de ambtelijke communicatie verliep in 1917, maar zelfs als je de afstand Druten – Dreumel achteruit kruipend op 4 ledematen had willen afleggen, zou je ruim binnen die periode van 72 dagen Dreumel bereikt hebben. Met of eelt of bloed, of beide, op je handen en knieën!
Deze Drutense aangifte geschiedde op 26 juli 1917, lezen we in de marge van deze akte. Door twee geheel niet aan Grada Maria van Zon verwante heren. |
Persoonlijk zou ik er moeite mee hebben, maar zou dat ook het geval zijn geweest voor deze overleden (17-jarige) persoon, die in Dreumel op 11 november 1917 overlijdt. Met twee meisjesnamen van de vier voornamen, waar je ouders je de wereld mee ingestuurd hebben.
Cornelis Wilhelmus Antonia Maria Smulders.
En dan toch nog plotser dan ik dacht, is er alweer een eind gekomen aan het jaar 1917. Het wordt als bovenstaand beëindigd en afgesloten door De Ambtenaar van den burgerlijken stand. Maar deze achternaam zie ik voor het eerst. Het hele jaar 1917 heeft Jean Théodore Marie van den Heuy alle akten ondertekend, op die spaarzame enkele keren na dat burgemeester Gerrit van Eijseren zelf een klein duitje in het zakje deed. Maar een ambtenaar die Lambermont heet, zie ik voor de eerste keer.
Op de website van Tweestromenland kom ik deze naam –al zoekende naar meer informatie- wel tegen, maar dan is het (Mgr.) pastoor Lambermont:
Vanzelfsprekend verder gezocht en dan kom ik deze achternaam nogmaals tegen, deze keer in daadwerkelijke relatie tot taken bij een gemeente. Het doet me deugd het document weer eens te zien, waarin deze keer die naam voorkomt. Ik heb het dit document al vaker gezien en het is een maar liefst 247 bladzijden tellend boekwerkje waarin iemand krantenknipsels samen heeft gebracht. Dit boekje is in het bezit van het BHIC, het Brabants Historisch Informatie Centrum. Vandaar het Inventaris nr. 434.
De enige keer dat de naam Lambermont opduikt in dit boekwerkje is in onderstaand bericht. Maar dat is dan wel 18 jaar later dan het jaar 1917, waar dit specifieke verhaal over handelt. Mocht u interesse hebben in meer berichten over Dreumel die in dit boekje worden vermeld, want die zijn er plenty, bezoek dan deze website : https://www.bhic.nl/media/document/file/434-nrc-1935-1937.pdf Prachtig document, dank BHIC!
Eind goed, al goed ... Toch de oplossing gevonden op Delpher.nl in de 100.000-den kranten, waar je in kunt zoeken. En vinden !!
Grandioze website !!
Een bijkomend voordeel van het slechts één jaar per verhaal vermelden, is dat ik nu ook niet meer hoef te stoeien met die Under Construction-koe. Dat was natuurlijk nauwelijks enige moeite, maar in dit geval is het best gemakkelijker zo. Ik ga dit nieuwe verhaal zo weer toevoegen aan de index nieuwe-verhalen-pagina en dan is het openbaar.
Overigens maakte ik, pas halverwege dit verhaal, wederom de fout door al op het "PUBLICEREN' icoontje te klikken in plaats van op dat van 'OPSLAAN' en dus staat de helft van dit verhaal, ongecorrigeerd, al in de openbare ruimte. Maar ik heb zomaar het vermoeden dat dat nog niet bij velen was opgevallen en dus staat het gehele, nu wel gecorrigeerde verhaal, over een kwartier ongeveer, voor ieder ter beschikking.
Vandaag nog ga ik verder met ... 1918. Onderstaand nog een paar, zelfs iets meer dan een paar eigenlijk, advertenties uit de landelijke 1917 kranten. Vermakelijk.
