Dreumelse huwelijksakten, om te beginnen van het jaar 1929. In de vorige aflevering schreef ik nog over het niet meer op akten vermelden van huwelijkstoestemmingen, geregistreerd in een apart huwelijkstoestemmingsregister ten burele van de gemeentelijk secretaris, als vaders, moeders en/of ouders niet aanwezig konden zijn, of waren, op de huwelijksdag van hun kind of kinderen zelf.
Maar die gewoonte lijkt bij de 5e akte in 1929 weer –heel even- terug gekeerd te zijn. En dat lijkt me ook goed, aangezien het register van die toestemmingen in Dreumel werd gehandhaafd tot en met zelfs 1932. Waarom ze -de toestemmingen voor huwelijken van ouders- ontbraken op vorig akten (en vaak blijven ontbreken op nog komende akten, weet ik inmiddels) is niet duidelijk, want het was een wettelijk vast gelegde verplichting, om dat register te onder- en bij te houden.
Je kon, zijnde de gemeente secretaris overigens niet maar lukraak bladzijden toevoegen of weg halen uit je register. Je moest van tevoren aangeven hoeveel je er nodig dacht te hebben en zoveel kreeg je er dan ook, niet minder en zeker niet meer. Alle ontvangen bladen werden gekantteekend. Dat gebeurde op de bladen bestemd voor de registratie van huwelijken en echtscheidingen in 1929 al in ▲ november van 1928. Had je meer bladen nodig dan je aanvankelijk besteld en ontvangenhad, dàn voor een zogenaamd suppletoir (= aanvullend) register, dan moest je die weer speciaal bestellen en ik mee me zelfs te herinneren dat dat via een rechtbank moest. Zo van 'verklaar eerst maar eens waarom je er meer nodig hebt'.
En vergeet toch vooral ook niet dat de registratie DUBBEL verricht moest worden, aangezien één exemplaar van het eenmaal complete register in een gemeente zelf bleef, en het andere naar het Rijks Archief moest worden opgestuurd. Landsbelang! Maar eigenlijk -met name in de beginjaren van de burgerlijke stand, die in 1811 werd ingevoerd, om vast te kunnen stellen welke mannen in welk jaar opgeroepen behoorden te worden om te komen voldoen aan Militie verplichtingen, later militaire dienstplicht genoemd. (Overigens opgeschort sinds mei 1997).
Opvallend detail ... vaders en moeders moesten wel toestemming geven voor hun zoons konden trouwen, terwijl die zoons dan al bijna altijd veel ouder waren dan 19. Maar ze -hun zoons- werden verplicht om zich -in januari- in te schrijven in het Nationale militieregister in het jaar dat ze 19 werden.
Aan de hand van lotingen werd vast gesteld wie wel en wie niet op moesten komen voor de militie. Ik heb zelf nog verplicht gediend (1974-1975) gedurende een periode van 15 maanden.
Destijds duurde dat .... (http://www.regionaalarchiefzutphen.nl/informatiebladen/47-militieregisters) : De dienstplicht bedroeg in de jaren tachtig van de 19e eeuw vijf jaar. De lichtingen van 1882 en 1883 waren zes jaar dienstplichtig. Vanaf de lichting van 1884 was die tijd zeven jaar. Deze diensttijd hield in dat de mannen zo’n één tot anderhalf jaar werkelijk in dienst waren, na die tijd gingen zij met groot verlof en moesten daarna nog zo’n twee keer een week of vijf tot zes op herhaling.
Er waren wel mogelijkheden om te ontsnappen aan deze plicht. Je kon iemand anders vragen (en betalen) om jouw plaats in te nemen. Het kon ook zo zijn dat er al een aantal van je broers hadden gediend en dan hoefde jij niet meer. Was jij de derde van 4 broers en je twee oudere broers hadden al gediend, dan was je vrij gesteld.
En dan kon je ook nog op medische redenen afgekeurd worden en daar was een speciaal reglement voor opgesteld. Lees eens op uw gemak het onderstaande PDF-je door, dan weet u van alles nader. Fantàstisch, de toen gebezigde teksten. Het stamt uit 1871.
Aangezien ik er geen verklaring voor heb, die op concrete bewijzen berust, kan ik er slechts mijn verbazing over blijven uitspreken, waarom een jonge vrouw van 27 trouwt met een 22 jaar oudere man. Zoals, op akte no.8, Johanna van de Weerdt te Dreumel op 27 juni trouwt met Antoon Johannes van Lent.
Nog iets waar ik geen verklaring voor heb. Op trouwakten wordt altijd de datum vermeld van het daadwerkelijke trouwen. Niet zoals op andere akten, waar een termijn van drie dagen gold waarbinnen je aangifte moest doen van wat je aan te geven had. Zodat een geboorteakte bijvoorbeeld legaal kon worden, en werd, ingeschreven als je op bijvoorbeeld 21 september kwam aangeven dat je zoon of dochter op de 18e of 19e (van die maand!) was geboren. Of iemand drie dagen eerder, dan je presentie op het gemeentehuis, was overleden.
Het is daarom wel een vraag waard waarom huwelijksakte no.7 een datum laat zien van 30 juni 1929 en akte 8 … 27 juni, 3 dagen eerder dan akte no.7.
Uiteraard doe ik mijn gecorrigeerde uitspraak nog steeds gestand en wordt ook in 1929 bewezen dat er bijna altijd vaker wel dan niet meer dan tien huwelijken per jaar in Dreumel plaats vinden. In 1929 zowaar twaalf. Maar dit jaar zal door deze totaalstand zeker niet in de recordboeken geraken.
1923 : 9 huwelijksakten
1924 : 21 ,,
1925 : 19 ,,
1926 : 21 ,,
1927 : 19 ,,
1928 : 17 ,,
1929 : 12 ,,
Dus zo sluit de secretaris van de Burgerlijke Stand op deze manier de 1929 registratie van huwelijks- & scheidingsakten af.
Dan maar gezwind verder met 1930. Op twee jaar na het laatste jaar dat nog digitaal voorhanden is wat Dreumelse huwelijksakten betreft.
Maar ik heb (al)weer een treffer gevonden.
“De bruidegom verklaarde te erkennen, met toestemming der bruid, een kind, genaamd Johanna Maria, geboren te Heerlen op vier januari negentienhonderd negen en twintig uit Helena van Baren, welk kind bij akte van elf februari negentienhonderd negen en twintig verleden voor den ambtenaar van den burgerlijken stand te Heerlen, door de moeder is erkend”.
Herinnert u zich wellicht nog een vrijwel identiek notitie op een akte jaargang 1925 … Uit deel 5 van deze serie Akten Revelaties:
 | “De bruidegom verklaarde, met toestemming der bruid –de moeder- te erkennen een kind van het vrouwelijk geslacht, genaamd Berdina Maria, geboren te Heerlen den acht en twintigsten Juli negentienhonderd een en twintig als kind van Berdina Maria Sackers. Zijnde dit kind reeds erkend door de moeder bij akte van negen en twintig Augustus negentienhonderd een en twintig, verleden door den ambtenaar van den burgerlijken stand der gemeente Heerlen en ingeschreven in het register van geboorten dier gemeente.” |
Ik stelde in die eerdere aflevering de vraag waarom Berdina Maria Sackers toch in Heerlen was en het is een zichzelf herhalende vraag geworden: Waarom was Helena van Baren toch in Heerlen? Als u nadere informatie daarover mocht bezitten, een vriendelijk verzoek het met me te willen delen. Mail gerust naar karibuni@tele2.nl of jdvdg@outlook.com. Veel dank, nu al.
Al eerder heb ik elders een opmerking gelanceerd dat het wel eens voorkomt dat twee huwelijkspartners dezelfde achternamen hebben en gaf daarbij als voorbeeld dat ik dat al eens tegen was gekomen bij voorvaderen van de familie Sas. En laat ik nu exact hetzelfde nogmaals tegen komen op de derde huwelijksakte in het jaar 1930. En ik heb me door mezelf laten verleiden om dat toch weer eens uit te pluizen.
Ik heb zowel voor wat betreft Hendrikus Sas, als zijn kersverse echtgenote Catharina Sas, tot 5 & 6 generaties terug gezocht of er overeenkomsten waren die mogelijk duidelijk zouden kunnen maken dat ze bloedrelaties hebben of mogelijk hadden.
Maar ik kan ze niet vinden en dus kunnen we er gevoeglijk van uit gaan dat ze géén familie van elkaar zijn en we verder dat 6 generaties terug moeten blikken en speuren om zulks wèl aan te kunnen tonen, zou dat al ooit het geval zijn geweest.
Laat geheel onverlet dat Catharina Sas in de wandelgangen en ook er buiten, en op officiële stukken, overigens ‘gewoon’ Catharina Sas-Sas heette.
Als ik u al geruime tijd tot mijn vaste lezer of lezeres mag beschouwen, eerst in de rubriek Ouwe Koeien (op Tremele.nl) en nu dan op mijn eigen site, dan bent u deze meneer al een paar keer eerder en zeer uitgebreid tegen gekomen.
Ik heb ooit eens lang stil gestaan en nog langer gezocht naar zowat alles wat ik over hem kon vinden. En dat bleek heel wat te zijn, mede door zeer bereidwillige hulp van o.a. mevrouw (Leenderttina) van Soelen-Tap, de dochter van Leendert Tap en de vrouw waar hij op 2 december in Dreumel 1930 mee trouwde. Van haar (Mw. van Soelen) kreeg ik o.a. deze foto van Leendert om in mijn verhaal te gebruiken.
Leendert werd in 1932 vermoord door drie broers. Mocht u dat trieste verhaal nog eens terug willen lezen, klik dan HIER.
Het is maar erg goed dat we nog geen nanoseconde in de toekomst kunnen kijken en dat Leendert Tap en Christina Aletta van Valburg derhalve trouwden in de vanzelfsprekende verwachting en het volste vertrouwen dat ze samen erg oud zouden worden en veel kinderen zouden mogen krijgen en groot brengen. Eentje was hen er slechts gegund.
Christina Tap - van Valburg overleed op 21 mei 1996, na net iets meer dan 64 jaar weduwe te zijn geweest.
Zó (links) wordt het register van de Dreumelse Huwelijken en Echtscheidingen van 1930 afgesloten.
En zó (rechts) begint het nieuwe register van Dreumelse Huwelijken en Echtscheidingen van 1931.
De laatste twee jaren, 1931 & 1932, staan op het punt geregistreerd te worden. Als die registratie eenmaal volooid is, zal er een eind gekomen zijn aan de tot nu toe digitaal beschikbare huwelijk- en echtscheidingsakten die over Dreumel werden geopenbaard. En dan ... dat vertel ik u als het zover is.