Sommige, wellicht zelfs wel heel veel dingen waar je dagelijks bewust of onbewust mee te maken hebt, heb je als zo vanzelfsprekend aanvaardt en zitten zo verweven in je dagelijkse omgang met de wereld, dat je zowaar onthutst bent en flink ongesteld zou kunnen raken als ze er plots en geheel onverwachts niet meer, of niet meer compleet, zijn. Een piepklein stukje wereld is ineens anders.
Het één worden met alles op je heen, heeft alleen maar enige kans van slagen als je er maar vaak genoeg in geheel onveranderde vorm of omstandigheden mee te maken krijgt. Dan heb je niet eens meer in de gaten dat je ermee te maken hebt, zó gewoon is het geworden en maakt het simpelweg deel uit van je haast niet meer opgemerkte omgeving en levenswandel. En dat kan best snel gaan. Nadat het oude dorpshart van Dreumel had plaats gemaakt voor het nieuwe, wen je daar vrijwel ogenblikkelijk aan, ook al duurde de overgang van oud naar nieuw wèl heel erg lang. Tijdens die overgang, tijdens de afbraak van het oude en de opbouw van het nieuwe, wen je nergens aan, want dat verandert steeds. Maar nu medio 2015 het nieuwe dorpshart eindelijk officieel werd geopend, is het vrij direct al deel uit gaan maken van je gewone belevingswereld. Het staat er nu en er verandert niets meer aan.
Vóór juni 2008 waren bezoeken aan de Protestantse kerk en de begraafplaats aan het Dreumelse Kerkpad voor en door ons gezin zeer sporadisch. Toch woonden we er luttele meters vandaan, op nr.79, nadat we dat huis in 1993 hadden gekocht van meneer van Kruijsbergen. Onze beide zoons, geboren in een Arnhems ziekenhuis en onze dochter, geboren in die woning aan het Kerkpad, kwamen er wel eens. Kastanjes rapen was de belangrijkste reden waarom ze daar wel eens toefden. Dat was de situatie waar we allemaal aan gewend waren geraakt.
Héél anders werd dat nadat Ons Mam op 4 juni 2008 daar werd begraven. De daaraan voorafgaande en daarop volgende periode, alsmede de dag waarop, brachten ongekende veranderingen teweeg in onze gevoels- en belevingswereld, die hun gelijke niet kenden. Hoe ingrijpender de veranderingen, hoe langer het duurt voor je er aan gewend begint te raken. En alhoewel ik mezelf als leugenaar zou moeten betitelen als ik zou durven beweren dat je er ooit helemaal aan went, durf ik de stelling wèl aan dat je er op den duur voldoende vrede mee leert te hebben, om het deel uit te kunnen laten maken van wat je als dan maar zo normaal en gewoon mogelijk beschouwd.
Vanaf juni 2008 heb ik direct de gewoonte opgepakt om een dagelijks bezoek aan die begraafplaats te brengen. Al was het alleen al om de bij haar grafmonument geplaatste olielamp altijd brandend te kunnen houden. Zaterdagen lenen zich bij uitstek voor omvangrijker onderhoud, zoals gras kortwieken en soms tot het verwijderen van uitgegroeide planten of bloemen en het planten van nieuwe. Deze handelingen zijn compleet deel gaan uitmaken van mijn vaste dagelijkse patronen en daar ben ik in de loop der jaren geheel aan gewend geraakt. En af en toe maakte en maak ik foto's.
En is deze begraafplaats al doende een plek geworden waar ik, te midden van al het grenzen- en eindeloze tumult dat we als volkeren der aarde steeds intensiever over onszelf afroepen, tot enige rust kan komen. Alles is bekend, alles is en blijft vrijwel onveranderd, je bent er vrijwel altijd geheel alleen en soms is het er ook bijna helemaal stil. Ik ben inmiddels ook vrij bekend met de momenten waarop daar door de beheerder of diens assistent elektrisch gemaaid word en als ik die momenten mijd, heb ik tijdens bijna alle bezoeken de begraafplaats geheel voor mezelf. Jammer dat het enige bankje dat deze begraafplaats telt -en waar nogal veel water voor door de zeeën moest stromen voor het er eindelijk kwam- aan de geheel verkeerde zijde staat om voor mij een zitplaats te kunnen bieden, daar waar ik het graag zou willen. Het bankje is om onverklaarbare reden ook met staaldraad vast gemaakt aan een stalen steunbalk, die de omringende muur helpt om rechtop te blijven staan. Dus al zou ik het overwegen, verplaatsen is ook maar zo niet gedaan.
Maar wat meldt de website van Tremele dan ineens. Volkomen 'uit het blauwe'?
"Vrijdag 5 juni 2015 : Vanmiddag kwam er een einde aan de oude vertrouwde rode beuk bij het kerkhof van de N.H. Kerk".
Hè!! Er maakte zich flink ongeloof van me meester. Ik was weliswaar al wel geruime tijd op de hoogte van de slechte staat van deze Rode Beuk. Tijdens een van mijn bezoekjes, trof ik daar al enkele jaren eerder een 'bomendokter' aan, die allerlei snoeren om de Rode Beuk had bevestigd en aan het meten was hoeveel vocht er in de boom aanwezig was. Hoe meer vocht, hoe slechter voor de boom -zei hij- en hoe groter de kans zou zijn dat reuzenzwammen bezit van de boom zouden nemen, daarmee zijn (haar?) lot fataal bezegelend. Op de hierboven getoonde images staat die Rode Beuk (de rechter boom op de links-onderste en de middelste op de rechter-onderste foto) nog fier te doen wat hij altijd al heeft gedaan. Zowat al sinds mensenheugenis. Alle huidige generaties Dreumelnaren was hij ruim vóór gegaan.
Maar dat die boom ineens gesnoeid was en ik daar niet bij aanwezig was geweest, dàt was eigenlijk de kern van mijn ongeloof. Hoe had ik dat toch nog kunnen missen? Geen dag was ik niet op die begraafplaats geweest en nog was het zomaar mogelijk dat er een grootscheepse verandering plaats had gevonden, waar ik pas de daarop volgende dag kennis van kreeg door de informatie op de website van Tremele. Ook had ik gedacht dat voldoende -bij deze begraafplaats betrokken-Dreumelnaren inmiddels al heel lang van mijn interesse in die begraafplaats weet hadden en toch had dit evenement plaats gevonden zonder dat ik daar van wist. Zodoende was en ben ik daarom dan ook vrijwel geheel overgeleverd om in dit verhaal de afbeeldingen te laten zien die op die website (bron:www.tremele.nl) daarover werden gepubliceerd:
Gelukkig was er ook nog een aardige meneer, die samen met vrouw en kinderen in hetzelfde huis op het Kerkpad woont waar wij vroeger ook in gewoond hebben. Hij had zelf ook opnames van de kap gemaakt en stelde die geheel belangeloos ter beschikking. Dankjewel, Patrick Jansen.
Deze boom staat er al lang, héél lang. De jaarringen zijn –na de kap- ineens zichtbaar en het zijn er blijkbaar 123. De boom zou dan in 1892 geplant moeten zijn.
En dit is hem of haar noodlottig geworden:
Bijzonderheden van de rode beuk: Deze beuk is de dikste beuk van Nederland. Opvallend kenmerk van de boom is de entplek, waardoor de dikte van de onder- en bovenstam erg van elkaar verschillen.
Locatie van de boom: De beuk staat op de Algemene Begraafplaats van Doesburg. De boom is niet te missen op de begraafplaats. In de zomer valt de boom op door de roodbruine kleur van het blad en in de winter is de beuk van ver te herkennen aan de opvallende stam.
Historie van dit monument: De beuk is waarschijnlijk geplant tijdens de aanleg van de Algemene Begraafplaats in 1829. Hierdoor heeft de boom al een respectabele leeftijd van bijna 200 jaar. De opvallende entplek laat zien dat de bovenstam veel minder hard groeit dan de onderstam. Tegenwoordig worden rode beuken niet meer op deze plek geënt, maar net boven de wortels.
N.B.: Navraag bij de Bomenbieb over het geënt zijn van ‘onze’ beuk, leverde het volgende en m.i. afdoende antwoord op:
“Beste Jodi, het betreft hier inderdaad een geënte beuk. De beuk wordt echter op de kwekerij al geënt. De ent en de onderstam zijn dus beide even oud. Het dikte verschil kan komen doordat de onderstam (in dit geval groene beuk) iets harder groeit dan de ent. In een enkel geval groeit de ent harder dan de onderstam.
Je kunt er dus gerust van uit gaan dat de onderstam van deze boom ook circa 123 jaar oud is.
Door het enten kunnen we bomen maken die anders niet zouden kunnen bestaan. Bijvoorbeeld kleurvariëteiten of verschillende bladvormen. Je kunt dan een groeikrachtige onderstam gebruiken en bijvoorbeeld een rariteit daarop enten. Tegenwoordig zijn de enten vaak niet meer zichtbaar omdat ze onder het maaiveld worden geënt, maar met name bij oude rode beuken, kun je de enten goed zien.”
Met vriendelijke groet, Simen Brunia, www.bomenbieb.nl|.
Maar onze Beuk staat er dus ook al heel lang. Sinds 1892.
Wat gebeurde er zoal in het Dreumel van 1892? Nou, heel wat, al was het niet van zo grote intensiteit.
En dan, ineens pardoes, het meest recente nieuws op Tremele.nl
Is het een overweging méér dan waard om wat rest van deze boom om te laten toveren in een zo mogelijk monumentaal kunstwerk? Zodat de boom nog veel en veel langer behouden kan blijven voor de begraafplaats.
Hij oogste stille bewondering van vele generaties door er simpelweg, in al zijn pracht en schoonheid, altijd al te zijn, 123 jaar lang. En zou die bewondering en respect, wellicht zelfs wel in verhoogde mate, verder kunnen blijven oogsten door een prachtig kunstwerk te worden.
Een voorstel hiertoe werd inmiddels voor gelegd aan betrokkenen, de eigenaar (Protestantse Gemeente) en de beheerder van de begraafplaats.
Maar ... nóóit meer iets over gehoord!
Er was ook ooit nog eens sprake van het planten van een nieuwe Rode beuk. Maar ... óók nooit meer iets over vernomen.
18 juni 2016: Er is trouwens nóg een mogelijkheid om deze boom weer wat eer toe te laten komen. Namelijk ... niets doen ... je er als mens eens niet mee bemoeien ... die boom gewoon haar of zijn eigen gang laten gaan ... want die heeft in de afgelopen 10.345.827 jaren al prima geleerd hoe ze zich zelf 'staande' moet houden.
Ik heb me altijd al intens erover verbaasd hoe ogenschijnlijk compleet dode planten en bomen na een heftigem steenkoude en langdurige winter toch weer tot leven komen en opnieuw laten blijken dat ze dat soort patronen al 'even' gewend zijn en er geen enkele moeite mee hebben. En aan alle uitbundigheid die een plant of boom maanden later ten toon spreidt zou je, eenmaal midden lente, nooit hebben kunnen bevroeden dat die geheel in een nieuwe tooi gehulde plant of boom ooit dood leek te zijn gegaan. Een luttel aantal maandjes eerder.
Zoiets zie je nu ook met deze totaal geamputeerde boom. Die mogelijk en waarschijnlijk wel wat langer dan een paar maanden nodig heeft om zichzelf te kunnen herstellen. Maar de eerste schuchtere tekenen zijn er al weer. Ik heb er vandaag een paar foto's van gemaakt. Zó mooi en zó fantastisch hoe die boom weer opnieuw begint.
En laten we er ons nu eens niet mee bemoeien ...
