OLD COWS           
Van Toen - Voor Nu -  Voor De Toekomst                     

Ik ben weliswaar nog niet door alle Dreumelse burgemeesters heen, maar hoe recenter, hoe minder digitale gegevens je er nog over kunt vinden. Zodoende zal dit vooralsnog de laatste burgemeester zijn die nog onder de oldcows-microscoop terecht komt. De paradigmatische persoonlijkheden-verhalen zijn echter nog lang niet ten einde, want het plan dat ooit op de helling zal verschijnen is om ooit in Dreumel praktiserende doktoren onder de loupe te gaan nemen. 

Weer zo een aantal personen die een grote rol hebben gespeeld in de dagelijkse bestaans van heel veel Dreumelnaren. Met enige waarschijnlijkheid zelfs wel een veel merkbaarder rol dan waartoe burgemeesters ooit in staat waren. Het aantal kwalen, ziekten, ongelukken en andere soortgelijke gezondheidsperikelen zullen toch in totaal aantal hoog uit stijgen boven het aantal geboorten, huwelijken en overlijdens, waar een burgemeester aan te pas moest komen met slechts veel handtekeningen. En af en toe een pink! En dan moest je met je lichamelijke gebrek of gebreken naar de dokter, of die kwam op huisbezoek. Zo zullen de meeste bewoners van Dreumel de doktoren heel wat beter hebben leren kennen dan hun burgemeesters. Vandaar dus dat de keus op doktoren zou kunnen vallen. Wannéér dit voornemen echter ten uitvoer zal worden gebracht is nog zeer onzeker. Wellicht dat, in mijn perceptie, belangrijker verhalen toch eerst nog aan bod zullen komen.

Maar dan nu eerst burgemeester Aloijsius Adrianus Josephus van Erp. Die ook niet in Dreumel werd geboren, maar in Berchem. Zoon van vader Johannes Jacobus van Erp en moeder Maria Ida van Amstel, werd hij aldaar geboren, op 5 december 1895. In de Spaanderstraat, wijk B, nummer 80. Of de nummering in de inmiddels gepasseerde 121 jaren ongewijzigd is gebleven, valt te betwijfelen, maar de Spaanderstraat zal nog dezelfde straat zijn.

Wat direct al op valt bij het verder trachten te achterhalen wanneer de heer van Erp zijn eerste voetstappen in Dreumel zette, is dat dat niet was zo direct mogelijk na zijn benoeming als burgemeester. Toen hij tot burgemeester werd benoemd, had hij al meer dan 6 jaren in Dreumel gewerkt. Op het gemeentehuis en wel als gemeentelijk secretaris. Ik heb geen idee of de overgang van secretaris naar burgemeester een logisch vervolg is van lang genoeg secretaris zijn, maar het lijkt me geen geringe trede omhoog op de carrièreladder.  Het lijkt er trouwens erg veel op dat Dreumel tegelijkertijd met een nieuwe secretaris uit Groenlo ook een nieuwe veearts krijgt, uit Arnhem.

Heeft U er enig idee van hoe ver Dreumel en Besoijen uit elkaar liggen? Nou, ik in eerste instantie ook niet. Iets meer dan 42 kilometers. Maar Aloijsius Adrianus Josephus van Erp moest er wel naartoe om zijn huwelijksaangifte te doen in het aldaar gevestigde gemeentehuis. Niet terug te vinden in de registers van de Besoijense registers, aangezien de digitale huwelijksaangiften niet verder gaan dan 1882. Huwelijksafkondigingen doen daar nauwelijks voor onder en gaan ook niet recenter dan 1882. En het laatste digitale huwelijk dat in Besoijen werd gesloten, vond plaats in 1821.

Nu is Besoijen sinds 1922 deel gaan uitmaken van Waalwijk en zou je kunnen denken dat de niet meer in Besoijen opgestelde aangiften en afkondigingen mogelijk in Waalwijk nog aan de orde komen. Maar ook de Waalwijkse huwelijkse aangiften en -afkondigingen komen digitaal niet verder dan 1882. Dus is ook niet vaststelbaar of de heer van Erp wellicht in Waalwijk zijn huwelijksaangifte heeft gepleegd in plaats van te Besoijen. Beetje een be-zooitje met die achterstallige (of wellicht helemaal niet meer bestaande) digitale registers.

Maar dat is gelukkig geheel anders gesteld met de huwelijken en huwelijkse bijlagen. Eerst even de toekomstige vrouw van burgemeester van Erp voorstellen. Zij heet Cornelia Alida Josephina Anna Verwiel en ze wordt op 12 januari 1898 in Besoijen geboren. Daar kwam ik eindelijk pas achter toen ik hun huwelijksakte had kunnen achterhalen.

Aloijsius Adrianus Josephus van Erp en Cornelia Alida Josephina Anna Verwiel trouwen op 29 augustus 1922 in de gemeente Waalwijk:

Eén van de huwelijkse bijlagen is een verzoek van de Waalwijkse gemeentelijk ambtenaar aan zijn ambtsgenoot in Dreumel om te Dreumel dit huwelijk af te kondigen op 'den eerstvolgenden Zaterdag in Uw Gemeente'...

Nu wil het toeval dat de dagtekening van dit verzoek op 4 augustus 1922 is. Dat was een VRIJDAG. Onderaan tekent nota bene van Erp zèlf en verklaart verder dat de afkondiging daadwerkelijk op zaterdag 5 augustus heeft plaats gevonden en dat die zonder 'stuiting' (= protesten tegen het huwelijk door derden) is verlopen. Getekend, 16 augustus 1922. Dertien dagen later wordt er te Waalwijk dus getrouwd, ook zonder stuitingen.

(De geboorteakte van C.A.J.A. Verwiel is niet te vinden trouwens. Op een andere huwelijksbijlage wordt het volgende gemeld (zie afbeelding):







Maar ook de geboorteakten van Besoijen zijn na 1882 digitaal niet meer beschikbaar.

Wederom is dan je toch al fragiele hoop nog een ietsjepietsje gevestigd op de gemeente Waalwijk, maar die nam pas de gemeenschappelijke verantwoording voor de burgerlijke stand over vanaf 1922.

Bovendien gaan ook de geboorteakten van Waalwijk niet verder dan 1882.)


Het BHIC (Brabants Historisch Informatie Centrum) claimt echter haar geboorteakte wèl te bezitten en dus heb ik die besteld à de somma van slechts 12 eurootjes en vijftig centjes. 

Ik ben in opgetogen afwachting en zodra -of moet ik toch met enige scepsis zeggen àls- deze akte hier op m'n deurmat ligt, zal ik die uiteraard ten spoedigste digitaliseren en aan deze verhalen toevoegen.

21-04-2016: Ik ben blij. Een week nadat ik de geboorteakte bij het BHIC had besteld, heb ik die zowaar al mogen ontvangen. Tegen de verwachting in, moet ik eerlijk toegeven en dat maakt de verrassing des te aangenamer. Ik laat deze akte graag aan u zien.

Het is niet bekend wie het volgende bericht in de krant heeft doen verschijnen. Het lijkt van 'buitenaf' te komen, maar de heer van Erp werkte natuurlijk al 6 jaar in Dreumel vóór zijn burgemeestersbenoeming. 

Burgemeester van Erp, en hij zeker niet als enige, kreeg uitvoerig te maken met een van de ergste watersnoodrampen die Dreumel ooit mee had gemaakt. En dat waren er al flink wat. Deze keer de watersnood van 1926. 

De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad  04-01-1926

Het is uiteraard niet te doen om alle krantenberichten weer te geven die verhalen over deze ramp. Het zijn er gewoon teveel. Mocht uw interesse langer aanhouden dan slechts deze berichtgeving, dan verwijs ik graag naar www.delpher.nl waar onlangs weer vele 10-duizenden 'nieuwe' oude kranten werden toe gevoegd aan het toch al zéér omvangrijke bestand  en aanbod.

Maar burgemeester van Erp had hier natuurlijk héél langdurig mee te maken en daar waar je je soms afvraagt waar hem voorafgaande burgemeesters hun tijd in Dreumel mee door hebben gebracht, hoef je dat bij deze burgemeester geen seconde af te vragen. Dag en nacht en dagen en nachten zal hij ermee bezig zijn geweest. Leiding gevend aan al het werk dat gedaan en verzet moest worden om zoveel mogelijk huizen en haarden te redden en met name natuurlijk zoveel mogelijk bewoners naar veiliger oorden te begeleiden en leiden. Zo mogelijk nóg vreselijker werd het toen de winter ook steviger grip begon uit te oefenen.

Het leven, ook dat van een burgemeester, gaat na allerlei rampen toch verder en deel van zijn overigen verantwoordelijkheden bestaat uit het voorzitten van raadsvergaderingen. Er wordt vaak verslag over uit gebracht in uiteenlopende kranten, waarvan ik er slechts een enkele zal uitlichten, of daar waar opmerkelijke zaken aan de orde komen. Om maar eens ergens mee te beginnen, deze.

Burgemeester van Erp kreeg deze medaille ook vanwege zijn bemoeienissen met de watersnoodramp van 1926.

Verder met 'business as usual'...

Toch moest je daar in Dreumel voorzichtig mee zijn. Over wat je 'business as usual' beschouwd en wat toch eigenlijk best wel als zeer ernstig bestempeld zou moeten worden. Niet alles wat zich alsmaar blijft herhalen, kan zomaar onder de noemer 'as usual' verstopt worden. Al zolang als ik op allerlei en zeer uiteenlopende sites en in talloze documenten op zoek ben naar gegevens over Dreumel en haar bewoners en bewoonsters, kom ik bijna doorlopend berichten tegen over echt heel veel branden die Dreumel door de vele jaren heen hebben geteisterd. Ik spreek daar geen oordeel over uit, want ik heb geen flauwe benul hoeveel branden er in de overige, ik weet niet hoeveel toen gemeenten van Nederland, soortgelijke, haast epidemische vormen aannemende branden aan de orde van elk jaar waren. Maar (ook?) in Dreumel waren het er erg veel.

Dus, er was helaas geen ontkomen aan, kreeg zodoende burgemeester van Erp daar ook geregeld mee te maken. Slechts twee voorbeelden ... 

Het is niet alléén maar kommer en kwel waaraan burgemeester van Erp gedurende zijn aanwezigheid in Dreumel het hoofd moest bieden. Sinds zijn huwelijk met Cornelia Alida Josephina Anna Verwiel was er al wel het een en ander in de privésfeer gebeurt. Voor nakomelingen werd ook gezorgd. Niet overdreven veel, maar een redelijk aantal om aanhoudend flink wat leven in de brouwerij te kunnen genereren. 

Op de website van http://www.uwstamboomonline.nl/passie/sites/stamboom_gezin.php?kid=231&pid=608796 kwam ik geheel onverwacht een pracht stamboompje tegen, over juist die twee mensen waar ik dit verhaal over aan het samen stellen ben. Eenvoudige, maar mooie stamboom. De twee fotootjes van de hoofdpersonen van dit verhaal stonden niet op die site, die kun je overal van het internet downloaden, waaronder van Tremele.nl.

Ja, en dan loopt zelfs het van Erp tijdperk, althans wat zich daarvan binnen de grenzen van Dreumel afspeelde, ook langzamerhand ten einde. Ik ben er nog niet achter of burgemeesters zelf overplaatsing aan vroegen of dat ze een overplaatsing opgelegd kregen vanwege rijkswege. Dat is ook van zeker minder belang voor het bijna slot van dit toch wel weer aardig lange verhaal. 

Nog een paar laatste meldingen waarvan de 'couranten' melding maakten.

Uiteraard heeft deze nu uit Dreumel vertrekkende burgemeester nog uitermate belangrijke activiteiten verricht in Ammerzoden. Maar het Dreumelse deel van zijn carrière zat er op en dat -en dit verhaal- sluit ik graag af met deze melding uit de krant.

Tja, dat is het uiterst fantastische van alsmaar doorgaan met zoeken. Ik wilde dit verhaal al afsluiten, maar klik per ongeluk nog op een vólgende 'ouwe' krant (met als zoekopdracht 'Erp and Ammerzoden') en wat komt daar ineens tevoorschijn. In De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad van 02--02-1939. Mooi, hoor !!!

En niet minder mooi, deze ... in de 'Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant', ook van 02-02-1939.

Ik kon en kan het niet laten om indrukwekkende zaken toch nog even te vermelden. Om het verhaal nog net iets completer te maken en met meer voldoening nu definitief af te kunnen sluiten. De Koningin bezocht Ammerzoden in juni 1948.